هیدروکربن های آلیفاتیک هالوژنه، مواد شیمیایی آلی هستند. که در آنها یک یا چند اتم هیدروژن با یک هالوژن (فلوئور F , کلر CL , برم BR , ید I ) جایگزین شده است.
هیدروکربن آلیفاتیک چیست؟
هیدروکربن های آلیفاتیک کلردار گروه متنوعی از ترکیبات آلی را تشکیل می دهند. که با ساختار زنجیره باز و تعداد متغیر پیوندهای منفرد، دوگانه و سه گانه مشخص می شوند.
واژه Aliphatic از کلمه یونانی “Aleifar” گرفته شده است که به “چربی” ترجمه می شود. برای توصیف هیدروکربن هایی که از تجزیه شیمیایی روغن ها یا چربی ها به دست می آیند استفاده می شود.
تعریف هیدروکربن آلیفاتیک
ترکیب آلیفاتیک یا هیدروکربن آلیفاتیک یک ترکیب آلی حاوی اتم های هیدروژن و کربن است که معمولاً به صورت زنجیره ای از طریق پیوندهای منفرد، دوتایی یا سه گانه به هم متصل می شوند.
گاهی زنجیرها نیز به صورت قطارهای منشعب یا به شکل ساختارهای غیر معطر هستند.
به طور قابل توجهی، به غیر از هیدروژن، برخی عناصر دیگر مانند اکسیژن، نیتروژن، کلر و گوگرد ممکن است به اتم های کربن در زنجیره متصل شوند.
هیدروکربن های آلیفاتیک اشباع و غیر اشباع
ترکیبات آلیفاتیک ممکن است اشباع یا غیر اشباع باشند. هیدروکربن اشباع عمدتاً حاوی آلکان هایی است که هیدروکربن های زنجیره باز حاوی یک پیوند تک کربن-کربن هستند.
اغلب اوقات پیوند به شکل پیوند کووالانسی وجود دارد. این ترکیبات در طبیعت خنثی هستند و به آسانی با اسید، باز یا دیگر معرفها واکنش نمیدهند.
مولکول های هیدروکربن با حداقل یک پیوند دوگانه غیراشباع نامیده می شوند. به این معنی که اتم های هیدروژن بیشتری را می توان به این مولکول ها اضافه کرد. چنین مولکول هایی نسبت به مولکول های غیراشباع اشباع واکنش پذیرتر هستند.
این به این دلیل است که پیوند دوگانه کمتر از دو برابر قویتر از یک پیوند است. و شکستن یک قسمت از پیوند دوگانه را آسانتر از شکستن یک پیوند میکند.
به مولکول های هیدروکربنی که هیچ پیوند دوگانه ای در آنها وجود ندارد، اشباع می گویند. این به سادگی این معنی است که تا آنجا که ممکن است اتم های هیدروژن در مولکول وجود دارد. و دیگر نمی توان اضافه کرد.
هیدروکربن های غیراشباع آلکن ها و آلکین هایی هستند. که به ترتیب دارای یک پیوند دوگانه کربن- کربن و یک پیوند سه گانه کربن- کربن هستند. هیدروکربن های غیراشباع نسبت به هیدروکربن های اشباع واکنش پذیرتر هستند. و معمولاً اتم های هیدروژن کمتری در پیوند با اتم های کربن دیده می شود.
خواص هیدروکربن های آلیفاتیک
بیشتر هیدروکربن های آلیفاتیک قابل اشتعال هستند. این ترکیبات به عنوان سوخت استفاده می شوند.
ترکیبات آلیفاتیک می توانند حلقوی یا غیر حلقوی باشند. به این معنی که می توانند زنجیره های نزدیک یا حلقه هایی از اتم های کربن را در مولکول خود داشته باشند.